Si të përvetësoni shpejtësinë e shkrehësit

Ndryshimi i shpejtësisë së kamerës është një nga mënyrat për të rregulluar ekspozimin e përgjithshëm të një figure. Por ka dhe përdorimet e saj krijuese, duke ju lejuar të kontrolloni nivelin e turbullimit në lëvizje (ose mungesën e tij) në fotot tuaja.

Ja pesë këshilla që do t'ju ndihmojnë të njiheni me shpejtësinë e obturatorit dhe të keni më shumë kontroll mbi fotografinë e aksionit, pavarësisht nëse po fotografoni ditën sportive të një shkolle me një Canon EOS R100 (e cila ka një shpejtësi obturatori deri në 1/4000 sek) ose natyrën e egër në një Canon EOS R7 (e cila ofron një shpejtësi të lartë të obturatorit deri në 1/16 000 sek).

Shpejtësia e obturatorit është koha që obturatori i kamerës suaj qëndron i hapur, dhe për rrjedhojë kohëzgjatja e ekspozimit të sensorit ndaj dritës. Sa më gjatë të qëndrojë hapur, aq më shumë dritë bie në sensor dhe aq më e ndriçuar del fotoja.

Shpejtësia e obturatorit është njëra nga anët e trekëndëshit të ekspozimit – tre faktorët që përcaktojnë ekspozimin e një imazhi. Dy të tjerët janë apertura dhe cilësimi ISO. Apertura është madhësia e hapjes së objektivit, e cila gjithashtu ndikon në sasinë e dritës që bie në sensor. Cilësimi ISO kontrollon ndjeshmërinë e sensorit ndaj dritës – një ISO më e lartë sjell foto më të ndriçuara, por zakonisht edhe më shumë zhurmë në foto.

Një shpejtësi e lartë e obturatorit si p.sh. 1/1000 sek, që nënkupton se obturatori qëndron i hapur për vetëm një milisekondë, mund të fiksojë lëvizjen e shpejtë të një subjekti, si p.sh. një motoçiklist që udhëton me shpejtësi. Megjithatë, një shpejtësi e lartë e obturatorit nënkupton më pak dritë në kamerë, kështu që normalisht duhet të zgjeroni aperturën ose të rrisni vlerën e ISO për të arritur një imazh me ekspozim të mirë. Shpejtësia shumë e ulët e obturatorit si p.sh. 1 sekondë, do të sillte turbullimin e motoristit në lëvizje.

Shumica e kamerave EOS kanë një modalitet të posaçëm skenik "Sports" që i konfiguron vetiu cilësimet e ekspozimin dhe të fokusit të kamerës për shkrepjen e subjekteve në lëvizje. Kjo do t'ju japë rezultate fantastike, por mund të keni edhe më shumë kontroll kur dëshironi të jeni më krijues, të realizoni një efekt të caktuar apo të bëni përshtatje për rrethana të veçanta, si p.sh. kur shkrepni një subjekt në lëvizje të shpejtë me kamerën në dorë dhe në distancë të largët.

Për të marrë kontrollin direkt të shpejtësisë së shkrehësit, caktojeni kamerën në "Shutter Priority" (ose "Tv", që është shkurtimi për "Time Value - vlera e kohës"). Në vijim mund ta caktoni shpejtësinë e obturatorit duke kthyer rrotullën kryesore të kamerës ose duke përdorur ekranin me prekje që ofrohet në shumë prej kamerave EOS, duke përfshirë Canon EOS R50 dhe EOS R8. Kamera juaj do ta rregullojë automatikisht aperturën për të dhënë një ekspozim standard. Nëse dëshironi të jeni plotësisht në kontroll, kaloni në modalitetin manual (M) dhe mund të zgjidhni çdo kombinim të cilësimeve sipas dëshirës.

Shpejtësia më e lartë e disponueshme e obturatorit varion sipas modeleve, dhe gjithashtu sipas modalitetit të obturatorit që zgjidhni, aty ku ka mundësi zgjedhjeje – obturator mekanik ose elektronik. Obturatori mekanik në një kamerë Canon EOS zakonisht arrin vlerën 1/4000 sek ose 1/8000 sek, kurse obturatori elektronik në modelet e avancuara pa pasqyrë EOS R System mund të jetë shumë më i shpejtë – deri në 1/64 000 sek në EOS R3. Shpejtësia më e gjatë e obturatorit e caktuar automatikisht është 30 sekonda. Nëse dëshironi ekspozime më të gjata, për shembull për fotografimin e fishekzjarrëve ose fotografimin e shtigjeve të dritës, mund të zgjidhni modalitetin Bulb. Në këtë modalitet, obturatori hapet kur shtypni butonin e obturatorit dhe qëndron i hapur deri sa ta shtypni përsëri atë.

Ka dy gjëra për të cilat duhet të mendoni kur zgjidhni shpejtësinë e obturatorit: nëse është e shpejtë sa duhet për të evituar turbullimin për shkak të lëvizjes së kamerës kur shkrepni duke e mbajtur në dorë, që njihet dhe si "dridhje e kamerës", si dhe shpejtësinë e lëvizjes së subjektit.

Shpejtësia e obturatorit që ju nevojitet për të shmangur dridhjen e kamerës varet nga një sërë faktorësh, duke përfshirë erën që fryn dhe nëse jeni duke përdorur një objektiv apo kamerë me fotostabilizim të integruar. Por gjatësia fokale e objektivit është faktori më i rëndësishëm. Sa më shumë zmadhoni pamjen, aq më të dukshme bëhen të gjitha dridhjet.

Një rregull i përgjithshëm për eliminimin e këtij problemi është të provoni të përdorni një shpejtësi obturatori që është e barasvlershme me të anasjelltën e gjatësisë fokale efektive apo më të shpejtë. Ndaj me një cilësim objektivi prej 50 mm, përdorni 1/50 sek a më shpejt dhe me një objektiv 200 m përdorni 1/200 sek a më shpejt. Më pas duhet të llogarisni dhe shpejtësinë e subjektit - lexoni më poshtë.

Shpejtësia e obturatorit e kërkuar për fiksimin e një subjekti në lëvizje varet nga distanca e tij nga kamera, drejtimi në të cilin lëviz dhe shpejtësia, por mund t'ju duhet një shpejtësi obturatori më e lartë nga ajo që keni menduar. Një shpejtësi obturatori prej 1/250 sek do të fiksojë një subjekt që lëviz ngadalë, si p.sh. një person që ecën, por për shkrepje të mprehta të subjekteve më të shpejta, si p.sh. zogjtë në fluturim dhe makinat me shpejtësi, do t'ju duhet të shkoni deri në 1/1000 apo edhe 1/4000 sek. Përgatituni të rrisni cilësimin ISO për të ruajtur ekspozimin e duhur kur të përdorni shpejtësi më të larta të obturatorit, sidomos kur fotografoni sportet dhe natyrën e egër.

E keqja e fiksimit të aksionit është se mund të mos duket më si aksion. Fotot e subjekteve në lëvizje duken shpesh më dinamike nëse subjekti është qartë dhe sfondi i turbullt. Për të arritur një efekt të tillë, sigurohuni që shpejtësia e diafragmës të jetë e ulët mjaftueshëm për t'ju dhënë njëfarë turbullimi, në vijim lëvizeni kamerën me subjektin, në të njëjtën shpejtësi që lëviz ky. Ky quhet anim – mësoni më shumë në udhëzuesin tonë praktik për animin.

Kur jeni duke filmuar video, një rregull i dobishëm është të vendosni një shpejtësi obturatori prej rreth 1/2R, ku “R” është shpejtësia e kuadrove me të cilën po shkrepni. Për shembull, nëse filmoni me 4K 60p në Canon EOS R10, shpejtësia ideale e obturatorit është rreth 1/125 sek – pak më shumë se dyfishi i 60 fps me të cilin po filmon kamera. Kjo shmang turbullimin nga një shpejtësi shumë e ngadaltë e obturatorit, por parandalon filmimet e çrregullta, siç do të ndodhte nëse do të përdornit shpejtësi më të larta të obturatorit.

Mund të përdorni një ekspozim relativisht të gjatë – një shpejtësi të ulët obturatori, për më shumë se një sekondë, le të themi - për të turbulluar qëllimisht një foto ose për të turbulluar vetëm elementët në lëvizje në një panoramë të mprehtë. Megjithatë, për të parandaluar mbiekspozimin e fotos, do t'ju duhet të përdorni një cilësim më të ngushtë të aperturës (numër më të lartë “f”, si p.sh. f/16 ose f/22), cilësim më të ulët të ISO ose një filtër ND për të kufizuar sasinë e dritës që hyn në kamerë. Tani mund ose ta lëvizni kamerën gjatë ekspozimit (çka do të turbullonte të gjithë foton) ose të përdorni një stativ për ta mbajtur kamerën pa lëvizur, në mënyrë që të turbullohen vetëm pjesët në lëvizje. Provoni teknikën e fundit në zbutjen e valëve dhe rrjedhjes së ujit në një peizazh, ose përpiquni të turbulloni automjetet në lëvizje dhe turmat e njerëzve në një panoramë të qytetit.

Për ekspozime mbi 30 sekonda, përdorni modalitetin "Bulb". Disa kamera të "Canon" kanë një cilësim "B" në rrotullën e modaliteteve, ndërsa të tjera duhen caktuar në "M" (manual) përpara se të lëvizni në shpejtësitë e shkrehësit derisa të shfaqet "BULB". Mund të përdoret një kohëmatës në distancë apo telekomandë me tel, për të evituar mundësinë e zhvendosjes nga shkrepja e butonit të shkrehësit. Mund të merrni parasysh gjithashtu përdorimin e aplikacionit Canon Camera Connect për komandimin e kamerës në distancë nga smartfoni juaj.

Njohja e shpejtësisë së obturatorit dhe mënyrës se si ta kontrolloni atë, do t'ju ndihmojë të shfrytëzoni në maksimum kamerën dhe objektivin tuaj dhe të shkrepni gjithmonë foto të shkëlqyera.


Shkruar nga Marcus Hawkins dhe Pete Wolinski